Երբ իր հարսը խնդրեց նրան օգնել Վալենտին Սկիդելսկուն, որին հանդիպել էր ուսանողական միությունում, Ֆելիսիա Տասչջյանը չէր էլ պատկերացնում, որ այս օգնությունը կուղեկցվի երեք տարվա անօրինականությամբ և վտանգներով: Այն, ինչ սկսվեց բարոյական աջակցությամբ և սեփական կապերի օգտագործմամբ, վերածվեց այնուհետև երկշաբաթյա ժամանակավոր ապաստան տալով, և ի վերջո, վերածվեց հալածված հրեա թաքցնելու մի սովորության՝ մի քանի օրվա փոխարեն վերածվելով 3 տարվա: Վալենտին Սկիդելսկին ծնվել էր 1901թ.-ին Թբիլիսիում, Վրաստանում: Նա պատմաբան էր և բնակվում էր Վիեննայում, որտեղ 1938թ.-ին հրատարակեց մի գիրք ռուսական հեղափոխության մասի: Անշլյուսից (Ավստրիայի միավորումը Գերմանիայի հետ) հետո նա կանչվեց հարկադիր աշխատանքի նացիստական իշխանությունների կողմից: Նա նույնպես պետք է լքեր իր բնակարանը և տեղափոխվեր մեկ այլ բնակարան, որտեղ ֆաշիստները հրեաներին էին հավքվել:
1942թ.-ի ապրիլին նրան և այդ տան մյուս բնակիչներին նստեցրեցին արևելքում գտնվող համակենտրոնացման ճամբար տանող գնացքը: Սկիդելսկին կարողացավ փախչել գնացքից և կապնվեց Ֆելիսիա Տասչջյանի հետ, որին նա ճանաչում էր պատերազմից առաջ: Նրա հարսը հանդիպել էր Սկիդելսկուն Վիեննայի հայ-ռուսական ուսանողական միությունում, և երբ նա տեղափոխվեց Իտալիա, Սկիդելսկուն ծանոթացրեց իր եղբոր և հարսի հետ: Ֆելիսիա Տասչջյանը կազմակերպեց երկրից Սկիդելսկու գաղտնի փախուստը դեպի Հունգարիա, որն այդ ժամանակ դեռևս համեմատաբար ապահով էր հրեաների համար: Մինչ նրա մեկնումը, Ֆելիսիա Տասչջյանն և նրա ամուսինը՝ Արամը, որպես մարդասիրական գործունեությամբ զբաղվող և «Ազատ մասսոնների» կազմակերպության անդամ, թաքցրեցին Սկիդելսկուն իրենց տանը: Այն ինչ պլանավորված էր որպես ժամանակավոր ապաստարան, դարձավ մշտական բնակության վայր: Սկիդելսկին վատառողջ էր՝ դեպի Հույնգարիա վտանգավոր ճամփորդություն ձեռնարկելու համար և մնաց Տասչջյան զույգի բնակարանում, Վիեննայում մինչև պատերազմի ավարտը: Հրեային թաքցնելը հանցագործություն էր համարվում և կարող էր համակենտրոնացման ճամբար արտաքսվելու պատճառ դառնալ: Այս պարագայում զույգը առավել մեծ ռիսկի դիմեց, քանի որ նրանք ունեին ութամյա դուստր և մեծ վտանգ կար, որ նա կարող էր իր ընկերներին պատմել՝ իրենց տանը ապրող մարդու մասին: Բարեբախտաբար, փոքրիկ աղջիկը հետևեց իր ծնողների զգուշացմանը և պահեց գաղտնիքը: Ընտանիքը Սկիդլսկու հետ կիսեց իր համեստը կերակուրը և հագուստը այդ չքավորության ամբողջ ընթացքում: Մի երեկո, տեղի նացիստական մասնաճյուղի ղեկավարը եկավ նրանց բնակարան՝ ճշտելու բողոքը կապված ոչ պատշաճ լուսաքողարկուների չափանիշների հետ: Սկիդելսկին նստած էր հյուրասենյակում, բայց բարեբախտաբար, նացիստը մտածեց, թե նա հյուր է և չպահանջեց նրա ինքնությունը պարզող փաստաթղթերը: Պատերազմից հետո Սկիդելսկին մնաց Ավստիայում, ամուսնացավ և երեք երեխա ուներ: Նա պահում էր կապը իր փրկիչների հետ: Արա Տասչջյանը մահացավ 1976թ.-ին:
1992թ.-ի դեկտեմբերի 25-ին Յադ Վաշեմ թանգարան-ինստիտուտն Արամ և Ֆելիսիա Թաշչյաններին ճանաչեց «Ազգերի Առաքյալներ»:
Տեղեկատվությունը լրաքաղված է Յադ Վաշեմ թանգարան-ինստիտուտի պաշտոնական կայքից:
Նյութը թարգմանել է Ամալյա Հարությունյանը(Ռ.Վալլենբերգի հիմնադրամի կամավոր)
Աղբյուրը՝
https://www.yadvashem.org/yv/en/exhibitions/righteous-armenian/taschdjian.asp
